Tentür, bitkilerin iyileştirici özelliklerinin alkol, gliserin veya sirke gibi bir çözücü içinde demlenmesiyle elde edilen konsantre bir bitkisel özüntüdür. Evde tentür yapmak, bitkilerin faydalı bileşenlerini uzun süre korumanın etkili bir yoludur.
Uyarı: Bitkisel ilaçlar ciddi yan etkilere neden olabilir. Bir tentür kullanmadan önce mutlaka bir uzmana (fitoterapi uzmanı, doktor) danışın. Özellikle hamileyseniz, emziriyorsanız veya kronik bir hastalığınız varsa dikkatli olun.
Malzemeler:
- Taze veya Kuru Bitkiler: Kullanmak istediğiniz bitki (örneğin ekinezya, nane, papatya, biberiye). Taze bitkilerde daha fazla su olduğu için farklı oranlar kullanılır.
- Çözücü (Solvent): Genellikle votka, rom gibi -50 alkol içeren içkiler en iyi çözücülerdir. Alkol, bitkideki hem suda hem de yağda çözünen bileşenleri çıkarır. Alkol kullanmak istemiyorsanız gliserin (tatlı tentür) veya elma sirkesi kullanabilirsiniz, ancak bunlar daha az güçlü olabilir.
- Temiz Bir Cam Kavanoz: Kapaklı.
- Tülbent veya Süzgeç: Demleme sonrası bitkiyi süzmek için.
- Koyu Renkli Damlalıklı Şişeler: Tentürü saklamak için. Koyu renk, ışığın tentürü bozmasını engeller.
Adımlar:
1. Bitkileri Hazırla:
- Taze bitki kullanıyorsanız: İyice yıkayıp kurutun ve küçük parçalar halinde doğrayın. Taze bitkiler, kavanozu ağzına kadar dolduracak şekilde kullanılmalıdır.
- Kuru bitki kullanıyorsanız: Daha az miktarda kullanmanız gerekir, çünkü su içeriği yoktur. Kavanozu kuru bitkiyle yaklaşık yarıya kadar doldurun.
2. Kavanozu Doldurma:
- Hazırladığınız bitkileri cam kavanoza yerleştirin.
- Üzerini tamamen kapatacak kadar çözücü (alkol, gliserin vb.) ekleyin. Çözücünün tüm bitkileri kapladığından emin olun, gerekirse bitkileri biraz bastırın.
3. Demleme (Maserasyon):
- Kavanozun kapağını sıkıca kapatın ve etiketleyin (içeriği ve tarihi yazın).
- Kavanozu serin ve karanlık bir yerde (örneğin mutfak dolabı) bekletin.
- Demleme süresi genellikle 2-6 haftadır. Tentürün gücü, ne kadar uzun süre beklettiğinize bağlıdır.
- Her gün veya birkaç günde bir kavanozu çalkalayarak bitkinin iyice çözücüye karışmasını sağlayın.
4. Süzme:
- Demleme süresinin sonunda, tentürü süzme işlemine geçin.
- Temiz bir tülbent veya süzgeci başka bir kaseye yerleştirin. Kavanozdaki karışımı tülbentin üzerine dökün.
- Kalan bitki posasını elinizle veya bir spatula ile iyice bastırarak içindeki tüm sıvıyı çıkarın.
5. Saklama:
- Süzdüğünüz tentürü koyu renkli damlalıklı şişelere aktarın.
- Şişeleri etiketleyin ve serin, karanlık bir yerde saklayın.
- Doğru koşullarda saklanan alkol bazlı tentürler, yıllarca tazeliğini koruyabilir.
Kullanım:
- Tentürler çok konsantredir, bu yüzden genellikle birkaç damla halinde kullanılır.
- Genellikle su, meyve suyu veya bitki çayına eklenerek tüketilir. Dozaj için mutlaka bir uzmana danışın.
- Örneğin, bir fincan naneli çaya birkaç damla nane tentürü ekleyerek sindirim sorunlarına karşı destek alabilirsiniz (uzman tavsiyesiyle).